آهسته رهش چیست؟
آهسنه رهش یا SLOW RELASE نام دسته ای جدید از داروها و کودها هستند که حامل و پرکننده های مواد موثره آنها، فرآیند آزاد سازی این مواد غذایی یا ماده موثره دارویی را در بلند مدت انجام می دهند، در مثالی ساده تر میتوان گفت: یک قرص استامینوفن 1 گرمی، حدود 1 صدم درصد وزن آن ماده موثره دارویی است، قسمت اعظم وزنی این قرص را مواد پرکننده به نام حامل دارویی، تشکیل میدهد، این مواد پرکننده در معده حل شده یا ساختار فیزیکی خود را از دست میدهند، همین امر سبب آزاد سازی ماده موثره دارویی شده، و دارویی استامینوفن از طریق گوارش وارد جریان سیستمک خونی بدن می شود، این فرآیند، یک فرآیند آزادسازی یا رهش سریع داروست، حال در نظر بگیرید که ماده پرکننده یا حامل دارورسانی به گونه ای طراحی شود که بجای آزاد سازی دارو در معده در 2.5 ساعت، شکل خود را چندین ساعت بعد و در انتهای روده که خاصیت قلیایی آن بیشتر است، از دست دهد و آزادسازی ماده موثره را چندین ساعت به تاخیر بیاندازد. به این فرآیند آزادسازی یا رهش آهسته میگویند.
کودهای آهسته رهش
در کودهای آهسته رهش، فرآیند آزادسازی ماده موثره و مغذی بسیار کندتر از داروهای آهسته رهش صورت میپذیرد، در این کودها مواد پرکننده یا کلات های پیشرفته ای به کار میرود که ساختار خود و ماده ای موثره ای که حامل آن هستند را تا چندین روز یا ماه حفظ میکنند و بتریج و آرامی این مواد را در اختیار گیاه میگذارد. کودهای زیادی با استفاده از این تکنولوژی ساخته شده و در بازار در دسترس هستند و هر روز به استفاده کنندگان ازین کودها اضافه میگردد. چرا که این کودها مزایای اقتصادی و زیست محیطی زیادی از خود نشان داده اند.
مزایای کودهای آهسته رهش
کودهای آهسته رهش سبب می شوند که گیاه در تمام طول فصل رشد و در هنگام نیازش از مواد غذایی استفاده نماید، همین امر سبب می شود سرعت بالای متابولسیم گیاه کند نشود و در تمام طول رشد با بیشترین سرعت به توسعه ریشه و تغذیه و رشد ادامه دهد. مقالات متعددی وجو دارد که نشان میدهند، استفاده از این کودها سبب رشد بیشتر، توسعه ریشه وسیع و مقاومتر، کیفیت محصولات بالاتر و سهولت و کاهش هزینه های عملیات کودرسانی میگردد.
از مزایای دیگر این کودها می توان به عدم انباشت و رسوب مواد غذایی و جلوگیری از بلوک شدن و خارج از دسترس گیاه قرارگرفتن مواد غذایی، اشاره داشت، با استفاده از حامل ها و پرکننده های ارگانیک و دوست محیط زیست، می توان اطمینان حاصل کرد که کود آهسته رهش کمترین آسیب را به ساختار و بافت خاک و گیاه وارد نماید.
احتمال سوزش گیاهانی که از کودهای آهسته رهش استفاده میکنند بسیار کمتر است، با استفاده از این دسته از کودها می توان از ایراد آسیب به گیاه بر اثر بیشبود مواد غذایی جلوگیری نمود. بنابراین میتوان ادعا کرد که کودهای اهسته رهش در سهولت استفاده و کاهش خطرات و آسیبهای زیست محیطی بسیار بهتر از کودهای سریع رهش هستند.
از مزایای بسیار مهم کودهای آهسته رهش این است که میتوان تعداد دفعات عملیات پر هزینه تغذیه گیاه را کاهش داد.چرا که با یکبار کودرسانی، تا مدت طولانی تری گیاه نیاز به مواد غذایی دیگری پیدا نمیکند.
نقش جاذب ها و سوپرجاذب ها در آهسته رهش سازی کودها
همان طور که اشاره شد، طیفی وسیعی بعنوان حامل یا پرکننده یا کلات کننده ماده موثره کودی یا دارویی مورد استفاده قرار میگیرند. جاذب ها موادی هستند که ساختار های سیال و آبهای حامل مواد مغذی را بسرعت بخود جذب کرده، و به آرامی در اختیار گیاه میگذارند، به عبارتی استفاده از جاذب ها و سوپرجاذب یکی از بهترین و ارزانترین روش ها برای آهسته رهش کردن کودهای معمولی و سریع رهش میباشد، با قرار دادن جاذب و سوپرجاذبها در کنار ریشه، این مواد، موادمغذی محلول در آب را به خود جذب نموده و بانکی از آب و مواد مغذی را در تختیار ریشخ میگذارد تا گیاه در صورت نیاز از آن بانک آب و تغذیه برداشت نماید.
نقش آبنگهدار در آهسته رهش سازی کودها
ساختار اصلی خاک و کود آلی آبنگهدار از کربن فعال با قابلیت جذب بالای آب تشکیل شده است، این مواد بصورت چالکود در کنار ریشه قرار داده میشوند و علاوه بر تغذیه گیاه، آب و کودهای محلول در آب را بخود جذب کرده و در زمان نسبتا طولانی تری در اختیار گیاه میگذارند. در پروژه های اجرا شده توسط شرکت آبنگهدار کویر آریا، نتایج بسیار خوبی از استفاده از خاک آبنگهدار بدست آمده، و در مواردی نیاز گیاه به آبیاری و تغذیه را تا دوبرابر کاهش داده است.
عبارات کلیدی: کود آهسته رهش – آهسته رهش – مزایای کود آهسته رهش – نقش آبنگهدار در آهسته رهش